De Elasmosaurus werd voor het eerst ontdekt in 1867 in de Verenigde Staten, vlakbij Fort Wallace, Kansas, in de Verenigde Staten door de paleontoloog Edward Drinker Cope. De naam Elasmosaurus, wat dunne plaat hagedis betekent, verwijst naar de dunne, platte botten in het skelet van het dier. De fossiele vondsten die tot nu toe zijn gedaan, bestaan voornamelijk uit wervels, ribben en delen van de schedel.

© dottedyeti | Adobe Stock

Tijdlijn van Prehistorische Periodes

Voordat we verder gaan met deze artikel, eerst dit:

Om de fascinerende prehistorische zeereptiel Elasmosaurus beter te begrijpen, voegen we een tijdlijn toe met alle prehistorische periodes en jaargetallen. Deze tijdlijn helpt je de positie van Elasmosaurus in de prehistorie te begrijpen, de tijdsduur van zijn bestaan te begrijpen en zijn bestaan te vergelijken met andere prehistorische dieren en gebeurtenissen.

De Elasmosaurus leefde in het Laat-Krijt, ongeveer 100 miljoen tot 66 miljoen jaar geleden. Dit was een periode met ondiepe, warme zeeën die grote delen van de aarde bedekten.

Elasmosaurus anatomie

De Elasmosaurus was een gigantische zeereptiel die leefde tijdens het Laat-Krijt, ongeveer 80 tot 66 miljoen jaar geleden. Hij had een lange, slangachtige nek, een kleine kop en een korte staart. Zijn lichaam was gestroomlijnd om te zwemmen in de oceanen. De nek van de Elasmosaurus was ongelooflijk lang, zelfs voor een plesiosauriër. Het kon wel 7 meter lang worden, ongeveer de lengte van een schoolbus! Deze lange nek werd waarschijnlijk gebruikt om te eten. De Elasmosaurus zou zijn lange nek hebben kunnen gebruiken om zijn kop door het water te slingeren en vis en andere kleine prooien te snappen. Maar eerlijk, we weten het niet. Net zoals bij zoveel andere dinosaurussen en prehistorische reptielen, veel kennis blijft vooralsnog achterwege. 

De kop van de Elasmosaurus was klein en smal, met scherpe tanden. Zijn ogen bevonden zich aan de zijkanten van zijn kop, wat hem een goed binoculair zicht gaf. Dit betekent dat de Elasmosaurus goed driedimensionaal kon zien, wat nuttig zou zijn geweest om prooien te spotten. De Elasmosaurus was een flinke dier met een lengte van 10,5 meter en een nek van bijna ruim 7 meter. De nek was zo lang als de romp en de staart van het dier samen! De 72 nekwervels waren hol en gevuld met luchtzakken, waardoor de nek licht en flexibel was. De rest van het lichaam was gestroomlijnd, met kleine flippers en een korte staart.

Andere prehistorische dieren met een lange nek

Ook al was de nek van Elasmosaurus ontiegelijk lang, er waren ook enkele andere prehistorische dieren die een nog langere nek hadden dan de Elasmosaurus, waaronder Mamenchisaurus sinocanadorum, Sauroposeidon proteles en Supersaurus vivianae. 

Mamenchisaurus sinocanadorum |©  Elenarts | Adobe Stock

Deze sauropode dinosaurus uit het Late Jura leefde ongeveer 163,5 tot 139,8 miljoen jaar geleden en staat bekend om zijn ongelooflijk lange nek, die wel 15 meter lang kon worden! Deze opmerkelijke lengte overtreft zelfs die van de iconische Diplodocus. Mamenchisaurus was een herbivoor (planteneter) en zijn lange nek stelde hem in staat om hoog in de boomtoppen te reiken om bladeren en andere vegetatie te eten. Fossielen van Mamenchisaurus zijn gevonden in China en hij wordt beschouwd als een van de bekendste dinosaurussen uit de regio.

 

 

Supersaurus vivianae | © LadyofHats | Wikipedia

 

 

Deze sauropode dinosaurus uit het Late Jura had een nek van wel 11 meter lang. Supersaurus was een herbivoor en zijn lange nek gaf hem een voordeel bij het bereiken van hoog blad. Fossielen van Supersaurus zijn gevonden in Noord-Amerika en worden beschouwd als een van de meest complete skeletten van een sauropode die ooit is ontdekt.

 

 

Sauroposeidon proteles | © Levi Bernardo | Wikipedia

 

 

Sauroposeidon, een reusachtige sauropode dinosaurus uit het Late Krijt (ongeveer 125 tot 100,5 miljoen jaar geleden), had een nek van ongeveer 12 meter lang. Net als Mamenchisaurus was het een herbivoor en zijn lange nek stelde hem in staat om bij hoge voedselbronnen te komen. Fossielen van Sauroposeidon zijn ontdekt in Noord-Amerika en het is een van de grootste dinosaurussen die ooit op het continent is gevonden.

 

Het is fascinerend om de ongelooflijke diversiteit van sauropoden te zien, waarbij sommige soorten een nek van werkelijk opmerkelijke lengte hadden. Deze vriendelijke reuzen waren goed aangepast aan hun omgeving en hun lange nekken speelden een cruciale rol in hun overleving en succes. Deze dinosauriërs leefden allemaal in het Jura en Krijttijdperk, net als de Elasmosaurus. Ze behoorden echter tot een andere groep reptielen, de sauropoden, die bekend stonden om hun lange nekken en staarten. De nek van de Elasmosaurus was echter nog steeds ongelooflijk lang in vergelijking met de meeste andere dieren, en het was een opmerkelijke aanpassing aan zijn mariene leefomgeving. De lange nek gaf de Elasmosaurus een aantal voordelen, zoals een vergroot bereik, een betere waarneming en een verbeterde hydrodynamische efficiëntie. 

Voeding

De Elasmosaurus, met zijn lange nek, had een unieke manier van eten. Hij joeg mogelijk actief door zijn nek als een zweep te gebruiken om vissen te vangen, of filterde passief plankton uit het water. Scherpe tanden hielpen hem prooi te grijpen, terwijl zijn goede ogen hem hielpen bij het spotten van voedsel. De snelheid van zijn nekbewegingen is nog onbekend, maar nieuwe fossiele vondsten en onderzoek kunnen ons in de toekomst meer leren over zijn eetgedrag.

Gastrolithen

Gastrolithen zijn stenen die door dieren worden ingeslikt en in hun maag of spijsverteringskanaal blijven. Ze helpen bij het verteren van voedsel door het te malen en te verbrijzelen. Er is bewijs dat Elasmosaurus gastrolithen gebruikte. Fossielen van Elasmosaurus zijn gevonden met gastrolithen in hun buikstreek. Deze stenen waren meestal klein en rond, en van verschillende materialen zoals kalksteen, kwarts en chert.

De functie van gastrolithen bij Elasmosaurus is niet helemaal duidelijk. Er zijn twee theorieën:

• Vertering: De gastrolithen maalden voedsel in de maag van Elasmosaurus, waardoor het efficiënter verteerd kon worden. Dit was vooral belangrijk voor het verteren van harde materialen zoals schelpen en botten.
• Ballast: De gastrolithen hielpen Elasmosaurus om zijn drijfvermogen te regelen. Door stenen in te slikken, kon hij zijn lichaam zwaarder maken en dieper in het water duiken.

Grootte van een Erasmosaurus in verhouding tot een mens © Galileo Giken | Adobe Stock

Onderzoek naar Elasmosaurus en gastrolithen is nog steeds gaande. Wetenschappers bestuderen de vorm, grootte en materiaal van gastrolithen om meer te leren over hun functie en het dieet van Elasmosaurus. Andere interessante feiten die het vermelden waard zijn zijn dat Elasmosaurus  niet de enige dinosaurus is waarvan men denkt dat hij gastrolithen gebruikte. Sauropoden, zoals Diplodocus en Brachiosaurus, slikten ook stenen in om hun voedsel te verteren. Verder, de meeste moderne dieren die gastrolithen gebruiken, zijn vogels. Sommige zoogdieren, zoals zeehonden en krokodillen, gebruiken ze ook.

Leefomgeving

De Elasmosaurus leefde in ondiepe, warme zeeën die grote delen van de aarde bedekten tijdens het Krijt. Deze zeeën waren warm en tropisch, met temperaturen die waarschijnlijk hoger waren dan vandaag de dag. Fossiele vondsten van Elasmosaurus zijn gevonden in Noord-Amerika, Europa, Afrika en Zuid-Amerika, wat suggereert dat hij in een wijdverspreid ecosysteem leefde.

Fossiele vondsten suggereren dat de Elasmosaurus een pelagische leefstijl had, wat betekent dat hij in open water leefde, ver weg van de kust. Dit wordt ondersteund door zijn gestroomlijnde lichaamsvorm, lange nek en krachtige vinnen, die hem allemaal tot een efficiënte zwemmer maakten. De Elasmosaurus was waarschijnlijk in staat om lange afstanden af te leggen in de open oceaan, op zoek naar voedsel en geschikte broedplaatsen.

Er is geen bewijs dat de Elasmosaurus in groepen leefde. In plaats daarvan was hij waarschijnlijk een solitaire jager die op zoek was naar voedsel in de waterkolom. De lange nek van de Elasmosaurus stelde hem in staat om prooi te vangen in verschillende waterlagen, van de oppervlakte tot aan de zeebodem. Hij joeg waarschijnlijk op vissen, inktvissen, schaaldieren en andere kleine zeedieren.

Jacht

De Elasmosaurus gebruikte waarschijnlijk verschillende jachttechnieken om zijn prooi te vangen. Een mogelijkheid is dat hij zijn lange nek gebruikte als een zweep om prooi te vangen. Hij kon zijn nek ook gebruiken om plankton en andere kleine organismen uit het water te filteren. De Elasmosaurus was een carnivoor en zijn dieet bestond waarschijnlijk uit een verscheidenheid aan kleine zeedieren. Vissen, inktvissen en schaaldieren vormden waarschijnlijk een belangrijk onderdeel van zijn voedselvoorziening. De Elasmosaurus kan ook op grotere prooi hebben gejaagd, zoals haaien en andere zeereptielen.

Concurrentie en predatoren

De Elasmosaurus leefde in een ecosysteem met veel andere zeedieren, waaronder haaien, plesiosauriërs en mosasauriërs. Deze dieren waren waarschijnlijk concurrenten voor voedsel en leefgebied. De Elasmosaurus was ook een potentiële prooi voor grotere roofdieren, zoals Tyrannosaurus rex en andere grote theropoden. De Elasmosaurus speelde een belangrijke rol in het mariene ecosysteem van het Krijt. Hij was een belangrijke predator en hielp de populaties van andere zeedieren in toom te houden. De Elasmosaurus was ook een voedselbron voor andere roofdieren. 

© dottedyeti| Adobe Stock

Voortplanting van Elasmosaurus

Er is helaas weinig bekend over de voortplanting van Elasmosaurus. Fossiele vondsten geven ons geen directe informatie over hun voortplantingsorganen of gedrag. Wetenschappers baseren hun hypothesen op de voortplanting van moderne zeedieren, zoals zeeschildpadden en haaien, die in sommige opzichten analoog zijn aan Elasmosaurus.

Elasmosaurus was waarschijnlijk een eierleggende zeedier. Fossielen van andere plesiosauriërs, verwante zeereptielen, tonen eieren en embryo's die wijzen op een eierleggende voortplanting. Het is onduidelijk of Elasmosaurus op het land of in het water nestelde. Sommige wetenschappers denken dat ze op het land kwamen om hun eieren te leggen, zoals zeeschildpadden, terwijl anderen denken dat ze hun eieren in het water legden in drijvende nesten of op de zeebodem.

Er is ook geen bewijs dat Elasmosaurus ouderlijke zorg had voor hun jongen. Na het leggen van de eieren lieten ze de jongen waarschijnlijk voor zichzelf zorgen. De voortplanting van Elasmosaurus werd waarschijnlijk beïnvloed door verschillende factoren, zoals voedselvoorziening, predatoren, temperatuur en zeespiegelschommelingen. Wetenschappelijk onderzoek naar de voortplanting van Elasmosaurus is echter voortdurend gaande. Nieuwe fossiele vondsten en studies van moderne zeedieren kunnen ons in de toekomst meer leren over dit fascinerende aspect van hun leven.

Uitsterving

De Elasmosaurus was een top predator in zijn omgeving. Het was een groot en krachtig dier met waarschijnlijk weinig natuurlijke vijanden. De Elasmosaurus stierf echter uit aan het einde van het Krijt, samen met veel andere zeereptielen. De exacte oorzaak van zijn uitsterven is onbekend, maar het kan te maken hebben gehad met de massale uitstervingsgebeurtenis die de dinosauriërs wegvaagde. De Elasmosaurus stierf samen met vele andere zeereptielen uit ongeveer 66 miljoen jaar geleden. De oorzaak van deze massale uitsterving is nog steeds onduidelijk, maar wordt mogelijk toegeschreven aan een meteorietinslag of extreme vulkanische activiteit. Ondanks zijn uitsterven heeft de Elasmosaurus een blijvende erfenis nagelaten. Het is een van de beroemdste prehistorische dieren en inspireert tot op de dag van vandaag kunstenaars, schrijvers en filmmakers. De Elasmosaurus is een symbool van de ongelooflijke diversiteit van het leven op aarde in het verleden en de kracht van evolutie.

Deze diepgaande duik in de Elasmosaurus belicht de fascinerende aspecten van dit prehistorische wezen. De voortdurende wetenschappelijke studies en nieuwe ontdekkingen dragen bij aan ons begrip van de Elasmosaurus en zijn rol in de prehistorische wereld.