Italië heeft veel te bieden voor toeristen; zon, zee, strand, cultuur en laten we vooral de heerlijke gerechten en wijn niet vergeten. We zijn allemaal bekend met pizza's, spaghetti en tiramisu, maar Italië is ook redelijk goed bekend om zijn vele visgerechten. Vooral tonijn staat hoog op het menu, want het wordt in Italië zelf gevangen en verwerkt tot de meest verukkelijk gerechten. Wat veel mensen echter niet weten is hoe de tonijn wordt gevangen, maar vooral op wat voor manier de tonijn na de vangst wordt binnengehaald. Het is een verhaal op zich.
Lees en huiver...
Wat voor de één een groot feest moet voorstellen is voor de ander een gruweldaad. Dit geldt ook voor La Mattanza, een festival in Italië waarbij duizenden tonijnen op nogal gruwelijke manier worden afgeslacht. Hieronder volgt een kijkje in de wereld van de grootste tonijn slachting ter wereld: La Mattanza.
La Mattanza | © francescoprocida | Flickr
Als we aan de uitdrukking de ‘chamber of death’ denken, komen beelden bovendrijven van de gaskamers in Auschwitz. In deze ruimtes werden, zoals we allemaal inmiddels wel weten, honderden mensen tegelijk vergast. Toch willen we het daar nu niet over hebben, de ‘chamber of death’ waar wel wél over willen hebben vind je ergens anders, namelijk in Sardinië en het betreft hier geen grote slachting van mensen, maar van vis.
La Mattanza, de Italiaanse vertaling voor tonijnvangst, is een jaarlijkse terugkerende feest waarbij er massaal duizenden blauwe tonijnen op gruwelijke manier worden geslacht. Echter, nog voordat men overgaat tot deze grote slachting is er direct voorafgaande aan dit fenomeen een ander feest, het Girotonno festival.
Dit festival duurt vier dagen lang en vind elk jaar plaats in mei of juni. Journalisten, voedsel critica, culinaire chefs en experts op het gebied van Mediterrane voedsel stromen dan massaal naar Sardinië toe. Vier dagen lang wordt er vergaderd en ontmoeten mensen elkaar om dit spraakmakende feest met elkaar te vieren door middel van muziek, eten, wijn, entertainment, debatten en conferenties. La Mattanza is een heilige aangelegenheid voor de Sardiniërs. Het vindt zijn oorsprong ruim 600 jaar geleden.
La Mattanza | © francescoprocida | Flickr
De ceremonie wordt door dierenrechtenorganisaties wereldwijd sterk bekritiseerd omdat de tonijn nodeloos zwaar moet lijden tijdens de slachting. Voor de vissers is mei/juni de beste tijd om op de tonijnen te vissen, ze hebben namelijk net een lange reis achter de rug en zijn lekker dik en mals, want ze zitten vol met eieren en sperma. De tonijnen zijn krachtige, vechtlustige vissen. Ze zwemmen elk jaar vanuit de Atlantische Oceaan naar de Mediterrane. Daar aangekomen paren ze met elkaar om daarna weer aan de lange terugreis naar de Atlantische Oceaan te beginnen. Dit is helaas niet altijd het geval, zo blijkt, want veel van die tonijnen eindigen voortijdig, nog voordat ze kunnen paren, in de netten bij Sicilië.
De manier waarop de vissen worden gevangen is heel bijzonder. Er zijn meerdere gangenstelsels, allen gemaakt van netten en met een lengte van 4,38 kilometer, die naar de camerra della morte, (chamber of death) leiden. De gedachte hierachter is dat de tonijn op natuurlijke manier de netten in zwemt. Echter, nog voordat ze deze kamer hebben bereikt moeten ze door de lange gangen heen zwemmen en passeren ze ook nog meerdere almaar kleiner wordende tussenkamers.
De gangen en kamers worden van elkaar afgescheiden met porte, tussendeuren, die zichzelf telkens afsluiten zodra er een tonijn doorheen is gezwommen. Een dergelijk gangenstelsel van netten heet in het Italiaans een costa, (gang), of coda, (staart). Alle gangenstelsels en voorkamers leiden uiteindelijk naar de camerra della morte. Deze grote kamer heeft een beweegbare bodem en wordt omhoog getrokken door de vissers. Echter, nog voordat er begonnen kan worden met de vissen binnen te halen dankt een priester voor de visvangst. Dit doet hij ook altijd na de visvangst.
Nu begint het bloedbad pas echt. De vissers trekken net zo lang aan de netten totdat de vissen bijna geen ruimte hebben om te zwemmen. Ze worden dan met enorme haken uit het water gesleept en direct opengesneden om het doodbloeden te bespoedigen. De vissers verklaren dat dit de enige manier is om vers en malse vis te garanderen. Elk tonijn weegt minstens 300 - 400 kilo en is gemiddeld 2 á 3 meter lang. De tonijn moet met meerdere vissers tegelijk uit het water worden gehaald. De La Mattanza ceremonie wordt door dierenrechtenorganisaties wereldwijd terecht sterk bekritiseerd omdat de tonijn nodeloos zwaar moet lijden.
Ook interessant om te weten is dat, soms, in de dagen en weken voordat La Mattanza wordt gevierd, het vaak noodzakelijk is dat de vissers de netten in gaan om reparaties uit te voeren. Als ze dan geluk hebben treffen ze een of twee gasten aan, grote witte haaien. De haaien, aangetrokken door de grote hoeveelheid tonijn, zwemmen deze achterna en komen daardoor zelf ook in de netten vast te zitten. Men denkt dat de Witte Haai naar de Mediterraan gaat om er ook te paren en hun jong te krijgen. Daarom dat ze vaak in paren worden aangetroffen. Niet zo leuk als je de netten in moet om reparaties uit te voeren. Het is daarom vaak oppassen geblazen.
Leuke reis boeken naar het zonnige zuiden?
- Ardanza - Individuele Cultuur en Natuurreizen naar Spanje en Portugal (Tip!)
- All in Portugal
- D-reizen
- Fox Verre Reizen van ANWB
- Kras