De mythe ontkracht: kunnen haaien ruiken wanneer een vrouw ongesteld is?

Haaien zijn al heel lang het onderwerp van fascinatie en angst, met talloze mythen en misvattingen rondom deze bijzondere dieren. Een hardnekkige mythe die vaak de ronde doet is het idee dat haaien kunnen ruiken wanneer een vrouw ongesteld is. Maar zit er enige waarheid in deze bewering, of is het gewoon weer een misvatting die in stand wordt gehouden door de populaire cultuur?

© Jeremy Bishop | Unsplash

De mythe

Het idee dat haaien menstruatiebloed kunnen ruiken en daarom specifiek op menstruerende vrouwen afkomen, kent waarschijnlijk verschillende oorsprongen. Een ervan is de fascinatie en angst voor haaien, die heeft geleid tot het ontstaan van vele onzinverhalen en fabels over hun gedrag. Films, tv-shows en andere populaire media dragen bij aan de verspreiding van dergelijke mythen, waarbij sensationele verhalen en overdreven dramatisering niet alleen de angst vergroten, maar ook nieuwe misvattingen voeden.

De mythe kan voortkomen uit een verkeerde interpretatie van haaiengedrag en hun scherpe zintuigen. Hoewel haaien inderdaad een uitstekend reukvermogen hebben en bloed in het water kunnen detecteren, is er geen wetenschappelijk bewijs dat ze menstruatiebloed specifiek kunnen onderscheiden van ander bloed. Kortom, de mythe lijkt vooral te zijn ontstaan door een mix van angst, sensatie en misinterpretatie van haaiengedrag.

De realiteit

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is er geen enkele wetenschappelijk bewijs dat het idee ondersteunt dat haaien menstruatiebloed in het water kunnen ruiken en er specifiek door worden aangetrokken. Haaien hebben inderdaad een ongelooflijk scherpe reukzin en kunnen bloed en andere geuren in minuscule concentraties waarnemen, maar het idee dat ze speciaal worden aangetrokken door menstruatiebloed is feitelijk onzin.

© Leo Salom | Pexels

Reukzin van een haai

Haaien hebben een buitengewoon scherp reukvermogen, waardoor ze diverse geuren in het water kunnen waarnemen, zelfs in zeer kleine concentraties. Dit stelt hen in staat om op grote afstand bloed waar te nemen, zelfs in minimale hoeveelheden, waardoor ze gewonde of stervende prooien kunnen opsporen en lokaliseren.

Naast bloed kunnen haaien ook andere lichaamssappen waarnemen, zoals zweet, urine en andere afscheidingen van dieren in het water. Bovendien zijn ze in staat om de geur van verschillende soorten vissen op te vangen, wat hen helpt om hun prooi te vinden, zelfs in troebel water of in het donker. Dit scherpe reukvermogen is essentieel voor haaien om efficiënt voedsel te vinden en te vangen in hun natuurlijke omgeving.

Het verschil tussen gewone bloed en menstruatiebloed

Gewoon bloed, afkomstig van wonden of letsel, bestaat uit rode bloedcellen, witte bloedcellen, bloedplaatjes en plasma. Het bevat ook stollingsfactoren die helpen bij het stoppen van bloedingen en het bevorderen van genezing.

Menstruatiebloed daarentegen is een mengeling van bloed en weefsels afkomstig van de baarmoederwand. Tijdens de menstruatiecyclus bouwt de baarmoederwand zich op in afwachting van een mogelijke zwangerschap. Als er geen bevruchting plaatsvindt, wordt deze opgebouwde laag afgestoten en uitgedreven uit het lichaam in de vorm van menstruatiebloed. Dit bloed kan verschillen van gewoon bloed doordat het ook delen van het baarmoederslijmvlies en vaginale afscheidingen bevat. Hoewel beide soorten bloed dezelfde basiscomponenten bevatten, is menstruatiebloed specifiek voor vrouwen en wordt het alleen tijdens de menstruatiecyclus geproduceerd.

Het is niet menstruatiebloed dat een haai drijft, maar onze verbeelding

Tamponnen

Wat tamponnen betreft: er is geen wetenschappelijk bewijs dat tampons een factor zijn die haaien aantrekt of hun gedrag beïnvloedt in de buurt van menstruerende vrouwen. Het gebruik van tampons tijdens de menstruatie zal ook het bloedverlies in het water tegengaan en omdat tampons het menstruatiebloed binnenhouden en het niet in het water vrijgeven, is er weinig tot geen kans dat de geur van bloed haaien aantrekt. Daarom is het vermijden van tampongebruik tijdens de menstruatie vanwege haaien niet nodig.

Wat de wetenschap ons vertelt

Onderzoek naar het gedrag en de werking van de zintuigen van haaien heeft aangetoond dat ze een buitengewoon scherp reukvermogen bezitten. Echter, hun aantrekkingskracht tot prooien wordt voornamelijk bepaald door de geur van bloed die geassocieerd wordt met gewonde of verzwakte dieren, eerder dan specifieke types bloed. Haaien zijn uiterst efficiënte roofdieren die een combinatie van zintuigen gebruiken, waaronder reuk, zicht en elektromagnetische velden, om hun prooi te vinden en te vangen.

© City of Gold Coast | Unsplash

De realiteit van haaienaanvallen

Aanvallen van haaien op mensen zijn zeldzaam en vinden meestal plaats als gevolg van verwarring, vergissing of omdat ze uitgelokt zijn door gedrag van mensen die beter hadden moeten weten. De keren nagelaten dat het een oppurtunistische haai betreft zoals de witpunthaaien de tijgerhaai. Hoewel er uitzonderingen zijn, hebben de meeste haaiensoorten simpelweg geen interesse in het jagen op mensen en zullen ze deze zoveel mogelijk vermijden. De kans dat een haai een menstruerende vrouw aanvalt puur vanwege de geur van menstruatiebloed is uiterst klein.

Het idee dus dat haaien kunnen ruiken wanneer een vrouw ongesteld is en specifiek worden aangetrokken door menstruatiebloed is onzin. Hoewel haaien een krachtig reukvermogen hebben, wordt hun gedrag niet beïnvloed door de geur van menstruatiebloed, en is het zeer onwaarschijnlijk dat ze om deze reden zouden aanvallen. Het is essentieel om feiten van fictie te scheiden en te vertrouwen op wetenschappelijk bewijs als het gaat om het gedrag van haaien en de veiligheid van mensen in de oceaan. Met andere woorden, laat je niet gek maken.