De 'Cold Case' van Tsukumo24

377591778772bf87de5eo

Seto Binnenzee - Honshu, Japan © CTG/SF / Flickr

Een opmerkelijke vondst

Twee wetenschappers, Rick Schulting en J. Alyssa White van Oxford University, deden in de Seto Binnenzee op het Japanse eiland Honshu wetenschappelijk onderzoek naar de verwondingen bij prehistorisch jagers. De Seto Binnenzee scheidt de eilanden Honshu, Kyushu en Shikoku van elkaar. Honshu is de grootste eiland en heeft een populatie van gemiddeld 104 miljoen mensen. Schulting en White ontdekten iets opmerkelijks tijdens hun opgravingen, namelijk een skelet uit de Jōmon periode. Deze periode bestond vanaf c. 14,000–300 BCE. Het skelet vertoonde zeer veel verwondingen, vermoedelijk veroorzaakt door een witte haai of een tijgerhaai. De wetenschappers merkten dat het recente verwondingen waren op het moment van zijn overleden.

Het skelet werd gevonden in een prehistorische begraafplaats voor jagers. Het zou om een ruim 3000 jaar oude mannelijk skelet gaan dat ze de naam Tsukumo No. 24 gaven. Tsukumo24 zou tussen 1370 – 1010 voor Christus overleden zijn toen hij aan het vissen was in de Japanse binnenzee. Schulting en White vonden meer dan 790 diepe snij-, schaaf- en bijtwonden op zijn lichaam. De man miste een linkerhand en een rechterbeen dat naast hem lag in zijn graf. De verwondingen van de man kwamen voornamelijk voor aan zijn armen, benen, aan de voorkant van zijn borstkas en zijn torso en waren duidelijk veroorzaakt door een gekarteld gebit.

White en Schulting waren in eerste instantie nogal verbaasd dat iemand met zulke verwondingen gewoon begraven lag op een begraafplaats dat specifiek bestemd was voor jagers en vissers. Ze vroegen zich dan ook af wat de doodsoorzaak van de man kon zijn. Hoe kwam het dat zijn lichaam zo zwaar was toegetakeld? Wat of wie had de verwondingen veroorzaakt? Verder, waren de verwondingen door een gewapend conflict ontstaan of was hij gedood door een wild dier en na zijn overlijden verder opgepeuzeld door aaseters?

AdobeStock310098425

Tijgerhaaien bij Tiger Beach, Bahama's © Drew / Adobe Stock

Een unieke ontdekking

Vondsten van slachtoffers van haaienaanvallen komen nauwelijks voor in de wereld van de archeologie, en dus om meer te weten te komen over de dood van Tsukumo24, wendden de wetenschappers zich tot forensische specialisten met uitgebreide kennis van haaienaanvallen.

George Burgess is Directeur Emeritus van de Florida Program for Shark Research. Burgess ging meteen aan de slag en maakte samen met een team specialisten een reconstructie van de aanval. Aan de hand van deze reconstructie konden ze aantonen dat het slachtoffer ten tijde van de aanval hoogstwaarschijnlijk nog in leven was. Tsukumo24’s linkerhand was tijdens de aanval er duidelijk afgebeten, vermoedelijk toen hij zichzelf probeerde te beschermen. Verdere opgravingen toonden aan dat het slachtoffer zijn rechterbeen miste en dat zijn linkerbeen in een omgedraaide positie bovenop zijn zwaar gemangelde lichaam werd gelegd bij zijn begrafenis.

Officieel geregistreerde haaienaanvallen in Japan

George Burgess wist ook te vertellen dat de aanval hoogstwaarschijnlijk de schuld was van een witte of een tijgerhaai. Hij is toen vermoedelijk door de andere vissers, meer dood dan levend, in een boot gehesen en naar het vaste land gebracht. Helaas overleefde hij de aanval niet, zo goed als zeker door zwaar bloedverlies.

Witte haaien en tijgerhaaien komen nog steeds voor in Japan. Tijgerhaaien wat minder dan witte haaien. Volgens het Shark Attack database zijn er vanaf 1862 39 geregistreerde haaienaanvallen geweest in Japan. Daarvan waren er 15 fataal. De laatste geregistreerde aanval vond plaats op 24 juli 2016. Het ging hierbij om een surfer. De aanval vond plaats in Kochi (prefectuur) en was voor de surfer in kwestie gelukkig niet fataal.