De haringhaai, Lamna nasus, is familie van de makreelhaai. De haai leeft in het noord en zuid Atlantische Oceaan gebied en in het zuidelijke gebied van de Stille Oceaan. In tegenstelling tot andere haaiensoorten staat de haai bekend om zijn speels temperament. Dit wil zeggen dat deze, door nieuwsgierigheid aangedreven, op speelse wijze contact zoekt met mensen.
Bouw
Net als zijn naaste familielid de makreelhaai is de haringhaai gebouwd voor snelheid. De haringhaai is een uitermate krachtige zwemmer en moet blijven zwemmen om zijn lichaam van zuurstof te voorzien.
Qua uiterlijk lijkt deze haai veel op de makreelhaai, maar heeft ook iets weg van de witte haai wat betreft dezelfde vorm van het lichaam. Het grote verschil met de witte haai is echter dat de witte haai bovenaan de lijst van meest gevaarlijke haaiensoorten staat en ook nog veel groter en zwaarder wordt dan de haringhaai die op hoge leeftijd, (tot 50 jaar), een lengte van 3,7 meter kan halen met een gewicht van 250 kilo. Toch moet je je niet vergissen in de haringhaai, want ook al zijn er weinig meldingen van aanvallen op mensen door de haringhaai bekend, deze kan door zijn bouw, kracht, gebit en snelheid een serieuze dreiging vormen voor ons.
Haringhaai © Shutterstock
De haringhaai heeft, net als de makreelhaai, een spitse neus en grote ogen, maar de rugvin van de haringhaai is driehoekig en vele malen groter, heeft tevens een kenmerkende witte vlek onderaan de achterkant van de rugvin en heeft een gestroomlijnd lichaam dat de vorm heeft van een torpedo; dat wil zeggen een spitse neus en een ronde buik die smal afloopt naar een zeer krachtige staart.
Net als de makreelhaai heeft de haringhaai een grijsblauwe huid en witte onderbuik. Dit maakt hem vrijwel onzichtbaar van onderaf gezien en van bovenaf kan hij zijn schuttingskleuren uitermate goed gebruiken om prooi te zoeken op de bodem van de zee.
Migratie
De haringhaai kan grote afstanden afleggen waarbij hij zijn lichaamstemperatuur vrij snel kan aanpassen aan de temperatuur van het water. Men heeft ontdekt dat de haringhaai leeft in temperaturen met een gemiddelde van 1 – 23 graden, echter hij voelt zich het prettigst in water met een gemiddelde temperatuur van tussen de 5-10 graden.
Leefgebied van de haringhaai
Hij leeft overdag voornamelijk in diep water, 1350 meter diep, en komt pas tegen de avond weer naar boven. Toch kun je hem ook aantreffen in water dat nog geen meter diep is, maar dit zijn dan vooral pasgeboren haringhaaien die voornamelijk vertoeven in ondiep water waar ze leren jagen voordat ze uiteindelijk richting het diepe water gaan.
Er zijn voor zover bekend twee groepen haringhaaien te vinden, die van de zuidelijke Atlantische Oceaan en die van de noordelijke Atlantische Oceaan. Beiden groepen leven binnen hun eigen gebied en zullen het andere gebied niet gauw binnentreden.
Voeding
De haringhaai leeft in water waar er een ruim aanbod aan voedsel te vinden is, maar het is absoluut geen vuilnisbak zoals de zeer populaire tijgerhaai. Je zult dan ook nooit menselijke of dierlijke resten in zijn maag aantreffen, laat staan nummerborden, autobanden en paardenhoofden.
Het is geen opportunistische eter zoals bijvoorbeeld de witte haai die zich voornamelijk voedt met zeehonden, maar voedt zich met datgene wat hij vinden kan. Dit zijn kleine tot middelgrote vissoorten zoals makreel, kabeljauw, stokvis, schaaldieren en pijlinktvis, echter, als hij andere vissoorten tegenkomt, doet hij niet moeilijk, ook die zijn smakelijk.
Jagen doet de haringhaai op zijn eigen unieke wijze. Tijdens het zwemmen aan de oppervlakte duikt hij regelmatig de diepte in om naar prooi op de bodem van de zee te zoeken. Dit proces kan een paar uur in beslag nemen voordat de haai weer naar de oppervlakte terugkeert en dit hele proces wordt regelmatig herhaald.
Jagen doen ze over het algemeen alleen, maar als er sprake is van grote prooi willen ze ook wel in groepsverband jagen.
Korte documentaire dat gefilmd werd aan de kust van Cornwall.
Voortplanting
Mannelijke haringhaaien zijn tussen de 6-11 jaar pas volwassen, met een gemiddelde lengte van 1,5 – 1,8 meter terwijl vrouwelijke haringhaaien de volwassen leeftijd pas bereiken als ze tussen de 12 – 18 jaar zijn en 1,9 – 2,2 meter lang zijn. Voorplanting van de haringhaai gebeurt in de maanden september tot en met november, maar in sommige gebieden wil dit zelfs opgerekt worden tot en met januari. De snelheid waarop een haringhaai groeit is afhankelijk van de regio waar de haai leeft.
Een groep haringhaaien in de zuidelijk gelegen Atlantische Oceaan brengt de lente door in de diepe wateren rondom Nova Scotia en migreren daarna noordwaarts richting New Foundland om daar de late zomer en vroege herfst door te brengen.
In december gaan de zwangere haringhaaien richting de Sargassozee, een langwerpige regio in de Noord-Atlantische Oceaan, een reis van 2000 kilometer om daar hun jong te baren. Tijdens deze reis vertoeven ze overdag op zo’n 600 meter diepte waar het water koel is en ‘'s nachts zwemmen ze richting de oppervlakte tot een diepte van 200 meter om te kunnen genieten van het koele water van de Golf Stroom.
Men denkt dat de zwangere haringhaai haar jong 9 maanden bij zich draagt. De pups worden in de ei bevrucht terwijl deze zich nog in de baarmoeder bevinden. Tegen het einde van de zwangerschap komt de pup uit zijn ei en voedt zich in de baarmoeder met de andere onbevruchte eieren of met zijn inmiddels overleden broertjes en zusjes.
Relatie tot de mens
Het is voor zover niet echt bekend of haringhaaien doelmatig mensen aanvallen. Zoals hierboven is vermeld zijn het speelse haaien die vaak door hun nieuwsgierigheid aangedreven op onderzoek willen uitgaan. Duikers van booreilanden hebben echter wel verteld dat ze met agressie werden belaagd door haringhaaien terwijl ze aan het werk waren, maar of dit om een echte aanval was of ging om nieuwsgierigheid dat leidde tot speelse gedrag is nog maar de vraag.
De paar keer waarbij een mens daadwerkelijk werd aangevallen zijn miniem. Een daarvan werd door een mens zelf uitgelokt en twee andere aanvallen gebeurden nadat de haaien na de vangst aan boord van de boot werden gehesen.
De haringhaai is een zeer geliefde vis voor sportvissers omdat ze tijdens het vissen gegarandeerd zijn van een pittige strijd, de haringhaai geeft zich namelijk niet gauw gewonnen en vecht krachtig terug. Helaas heeft het overdadig vangen van deze haaien ook weer geleid tot een sterke afname van hun soort waardoor ook zij een prominente plek hebben gekregen als 'zeer bedreigt' op de rode lijst van de ICUN's van meest bedreigde haaiensoorten. In Noorwegen raken haringhaaien regelmatig in de netten van beroepsvissers verstrengeld wat ook weer helaas tot sterfte leidt.