Een zeehond met de naam krabbeneter, serieus? Ja, geloof het maar rustig. Hij bestaat en hij leeft op Antarctica. Er zijn meerdere zeehonden soorten op dit continent, allemaal met een lichaam dat anatomisch degelijk ontwikkeld is voor de extreem koude temperaturen aldaar en dat moet ook, want anders zouden ze de ijzige winters beslist niet overleven. Er is niet veel bekend over de krabbeneter. Wel weten we dat ze de grootste groep zeehondensoort zijn met gemiddeld 15 miljoen stuks.
Bouw
Geslachtsorgaan
Het geslachtsorgaan van de krabbeneter is niet zichtbaar, want deze zit verstopt in het lichaam.Littekens
De krabeter vertoont veel littekens op hun lichaam. Deze littekens worden veroorzaakt door zeeluipaarden.Voorflippers
Een krabbeneter heeft vijf vingers met vijf klauwen.Ogen
Krabbeneters kunnen heel slecht zien in het schemer, ze zijn dan feitelijk bijziend.Kaken
Krabbeneters eten krill en geen vlees. Hier is hun gebied prima voor ontwikkeld.Achterflippers
De achterflippers van een krabbeneter worden net als bij alle zeehondenrassen, gebruikt niet alleen gebruikt om mee te sturen, maar ook om mee vooruit te komen in het water.
Wat maakt de krabbeneter, Lobodon carcinophaga, dan zo speciaal? Wel, in verhouding met de massieve omvang en gewicht van de zeeolifant en in iets mindere mate van die van de walrus, best veel eigenlijk. Hij is niet de kleinste zeehond-soort op Antarctica, want die eer valt de Ross zeehond toe.
Net als alle zeehondenrassen heeft ook de krabbeneter een gestroomlijnd lichaam. Toch heeft juist deze zeehond een iets langer gestroomlijnd lichaam en is tevens zijn hoofd en snuit langer en slanker van omtrek. De krabbeneter heeft een grijs-witte vacht die na de rui donkerder van kleur is. De krabbeneter gaat in de maanden januari en februari in de rui.
Krabbeneters vertonen ook vaak littekens op hun lichaam. Deze worden grotendeels veroorzaakt door zeeluipaarden die verantwoordelijk zijn voor gemiddeld 80% van de sterfgevallen van krabbeneterpups in hun eerste levensjaar. Andere littekens, meestal aan kaak en nek, worden opgelopen tijdens het paringsseizoen.
De krabbeneter heeft net als alle zeehond soorten, flippers. Aan die flippers zitten 5 'vingers' met klauwen. Ook hun achterbenen zijn flippers. De enkels en ellebogen kun je niet zien want deze zitten verstopt in het lichaam. Nog iets wat ook niet zichtbaar is bij zeehonden is de geslachtsorgaan van het mannetje. Deze zit tevens ook verstopt in het lichaam van het mannetje en komt pas tevoorschijn tijdens het paren.
De krabbeneter heeft grote ogen die zich aan de voorkant van het hoofd bevinden. Dit is de norm bij zeehonden, behalve dan bij walrussen waarbij het oogomvang kleiner is en de ogen verder naar de zijkant van het hoofd zitten gesitueerd. De ogen van de krabbeneter zijn perfect aangepast aan de jacht onder water, maar ze kunnen ook heel goed zien op het land, behalve dan wanneer het schemerig is, want dan zijn ze bijziend.
Er is niet veel verschil in lengte en gewicht tussen mannetjes en vrouwtjes. Het gemiddeld ligt op 2,6 meter met een daarbij behorende gewicht tussen 200 - 300 kilo.
Krabbeneter | © Liam Quinn | Flickr
Voedsel
Zoals we aan het begin van dit artikel hebben aangegeven eet de krabbeneter geen krab, ondanks zijn merkwaardige benaming, hij eet krill. Daar is zijn kaak en tanden uitstekend voor geschikt. Om te beginnen, ze zijn heel goed in staat om krill uit het water te zeven. Wanneer je naar hun tanden kijkt zie je dat er twee paar kleine snijtanden en hoektanden zijn. De onderkaak is net iets anders. Hier vind je een paar snijtanden, minuscule hoektanden en driehoekige achtertanden. Het mooie van dit alles is dat wanneer de krabbeneter zijn kaken op elkaar drukt, er drie openingen tussen het gebit in ontstaan. Ze zuigen in feite tijdens het zwemmen het krill naar binnen en persen het water door de kieren weer naar buiten. Hetzelfde kom je ook tegen bij walvissen. Zij gebruiken hun baleinen om krill mee te filteren. Krill vormt 95% van hun voedingsbron.
Krabbeneters jagen voornamelijk 's nachts. Ze kunnen diep duiken, tot ongeveer 440 meter. Waneer ze op zoek zijn naar krill duiken ze meestal niet verder dan 30 meter. Deze duiksessies kunnen10 minuten duren. Jagen doen ze meestal alleen. Ze eten gemiddeld 20 kilo krill per dag.
Leefgebied
De krabbeneter leeft op Antarctica en dan met name op het pakijs. Je ziet ze voornamelijk in kleine groepen bij elkaar. Tijdens de lente gaan ze richting het noorden en in de herfst gaan ze weer terug naar het zuiden. Het water waar ze deels in doorbrengen is 600 meter diep.
Krabbeneters kunnen grote afstanden afleggen. Ze worden zelfs bij hoge uitzondering in Australië, Nieuw Zeeland, Zuid Afrika en Brazilië aangetroffen. Dit is niet iets om toe te juichen, want hun hele anatomie is juist berekent op zeer koude temperaturen en de temperaturen van Brazilië, Australië en Nieuw Zeeland komen daar natuurlijk niet eens bij in de buurt. Pakijs smelt op een gegeven moment en stukken breken af en veranderen vervolgens in drijvende 'eilandjes'. Wanneer er net een groep zeehonden op dat specifieke stuk pakijs ligt varen zij gewoon gezellig mee. Krabbeneters kunnen dus drijvend, maar daarnaast ook zwemmend, grote afstanden afleggen.
Er zijn gevallen bekend waarbij vreemd genoeg krabbeneters heel diep het binnenland in zijn getrokken. Waarom dit gebeurt weet men niet, maar hun botten zijn nota bene aangetroffen op wel100 kilometer het binnenland in, ver bij hun jachtgebieden vandaan.
Alle foto's afkomstig van © Liam Quinn | flickr
Natuurlijke vijanden
De zeeluipaard is voornamelijk bekend om de gruwelijke wijze waarop hij pinguïns vangt en ze vervolgens op het wateroppervlak uiteen slaat alvorens ze op te eten. Bij het naderen van een zeeluipaard proberen pinguïns dan ook zo snel mogelijk te ontsnappen door uit het water te springen. Zelfs uit het water kunnen zeeluipaarden op het ijs redelijk snel vooruitkomen. Pinguïns hebben het dus behoorlijk zwaar op Antarctica. Gezien hun nogal woeste karakter wordt onderzoekers geadviseerd de zeeluipaarden behoedzaam te benaderen.
De zeeluipaard jaagt echter niet alleen op pinguïns, maar ook op krabbeneters. Veel krabbeneters vertonen hierdoor flinke littekens aan hun lichaam. Deze kunnen worden geïdentificeerd aan de lange en vaak parallel kerven op hun romp die zijn verkregen door aanvallen van de zeeluipaard. In het eerste jaar van hun leven vallen maar liefst 80% van de pasgeboren krabbeneterpups ten prooi aan de zeeluipaard. Dat is behoorlijk fors. Ondanks dit zijn er toch nog zo'n 15 miljoen krabbeneters, een uitzonderlijke hoeveelheid. Hoe dit komt weet eigenlijk niemand.
Nog een vijand van de krabbeneter is de orka. Orka's komen overal ter wereld voor. Je kunt ze zelfs aantreffen in de Noordzee. Ook komen grote groepen orka's voor in Noorwegen. Het mag dus geen verrassing zijn dat ze ook op Antarctica vertoeven. Dit zijn geduchte predatoren die vaak in groepsverband leven en ook jagen. De zeeluipaard wordt gezien als een van de top predatoren op Antarctica. Alleen de orka overtreft hem.
Voortplanting
Krabbeneters worden op gemiddeld 3 jarige leeftijd seksueel actief. Tussen september en december worden de pups geboren. Anders dan bij andere soorten zeehonden bevallen de vrouwtjes niet in groepen, maar juist alleen op het ijs. Er zijn ook geen harems. Gedurende deze tijd vormt de moeder samen met haar pup en een mannetje een soort 'gezinnetje'. Het mannetje zal agressief gedrag vertonen wanneer andere mannetjes te dichtbij komen. Ze zullen bij elkaar blijven totdat de pup is gespeend. Dit is meestal 14-21 dagen na de geboorte. De moeder zal 50% van haar algehele gewicht verliezen tijdens het voeden. Jonge pups worden geboren met een donzig lichtbruine vacht. Nadat de pup gespeend is zal de moeder weer opnieuw worden bevrucht. De jonge pups wegen dan ongeveer 100 kilo en vormen gelijk groepen met elkaar, mogelijk voor extra bescherming tegen jagende zeeluipaarden.De groepen kunnen wel uit 1.000 krabbeneter pups bestaan.
Krabbeneters kunnen gemiddeld 40 jaar oud worden.
© Ian Duffy | Flickr
Relatie tot de mens
Krabbeneters zijn vrijwel geheel gevrijwaard gebleven van de jacht. Het vertoeven in afgelegen gebieden en de kosten die de jacht op dit zeehondenras met zich mee zou brengen maakten de jacht op ze zeer onaantrekkelijk. Toch worden krabbeneters net als alle andere zeehondenrassen beschermd door de Antarctic Treaty.
Reizen naar Antarctica:
- Experience Travel
- Untamed Travelling
- Birding Breaks
- National Geographic Expeditions
- Sawadee
- Ocean Wide Expeditions
- Kras
- Koning Aap
- Fox Verre Reizen van ANWB