De Australische Valerie Taylor Heighes (geboren 9 november 1935) begon al op vrij jonge leeftijd met duiken toen ze, samen met haar broer, regelmatig ging speervissen in zee. Ze woonde nog thuis bij haar ouders in een huis dat pal aan het strand lag in Sydney. Doordat haar vader veel last had van maagzweren mocht hij geen vlees eten, maar dat bleek geen enkel probleem te zijn, want dankzij Valerie en haar broer stond er regelmatig vis op het menu. Ze was als vrouw in de jaren 50 een uitzondering in de wereld van de speervisserij, want deze tak van sport werd in die jaren nog vrijwel gedomineerd door mannen. Toch en ondanks dat, heeft Valerie heel wat prijzen weten binnen te slepen met het speervissen en diepzee duiken.
© Bahudhara / Wikipedia
Love Story
Ron Taylor (geboren 8 maart 1334 – overleden 9 september 2012) begon te duiken in 1952 en raakte zodoende ook geïnteresseerd in het speervissen en daarnaast ook in de onderwaterfotografie. Hij ook regelmatig mee aan wedstrijden en zou uiteindelijk in 1956 zelfs de World Spearfishing Championship in Tahiti winnen. Ron en Valerie Taylor zouden elkaar tegenkomen in Sydney toen Valerie lid werd van speervisvereniging de St. George Fishing Club. Ron was zelf inmiddels al langer lid. Ze werden uiteindelijk verliefd en trouwden in december 1963.
Samen wisten ze nog veel meer prijzen binnen te slepen met het speervissen, maar op een dag verloor het zijn charme. Ze beseften dat ze beiden de zee en dan voornamelijk de haai intens fascinerend vonden en besloten te stoppen met speervissen. Het oude leven lieten ze voorgoed achter zich, ze zouden voortaan alles op alles zetten om de kennis van de haai te vergroten en ze zoveel mogelijk te beschermen. Ron en Valerie verwachtten dat ze geld konden verdienen met onder water documentaires maken en gingen meteen aan de slag. Naast de documentaires verkochten ze ook duikpakken, Ron's zelfgemaakte onderwatercamera’s en maakten ze illustraties voor tijdschriften om hun financiële tekorten mee aan te vullen.
Missie om de haai te beschermen
Ondertussen groeide hun liefde voor de haai steeds meer en werd het zelfs een ware missie. Ten kostte van alles wilden zij het publiek kennis laten maken met haaien. Ron en Valerie's zouden samen veel documentaires en films maken, waarvan de eerst de in 1963 uitgebrachte film Shark Hunters was. Ze konden het aan de Amerikaanse en Australische televisie verkopen en brachten gaandeweg nog meer films uit, zoals de in 1992 gemaakte Blue Wilderness. Dit zou een spektakel van jewelste worden want voor de eerste keer ooit zwommen zij zonder de bescherming van een kooi met een witte haai samen. Zij zijn hiermee absolute pioniers, want voor die tijd had niemand anders dit ooit geprobeerd.
Veel van hun vroegere successen wijt Valerie aan het feit dat zij een zeer aantrekkelijke vrouw was, waar de grote televisiezenders veel geld mee dachten te kunnen verdienen. Een mooie vrouw met lang blond haar en in een roze bikini zagen zij wel zitten, zeker als ze gefilmd werd zwemmend met haaien en reuzenmanta's. Ze wisten dat dit publieke trekpleister zou worden en ze kregen nog gelijk ook, want het grote publiek smulde ervan.
Steven Spielberg
Begin jaren 70 werden ze benaderd door de toen nog vrijwel onbekende Steven Spielberg. Hij had enkele filmopnames gezien van Ron en Valerie en was erg onder de indruk geweest. Steven benaderde ze toen en vroeg ze om een aantal onderwateropnames te maken voor zijn nog uit te komen film JAWS. Ze besloten hem hiermee te helpen, maar pas veel later, pas nadat de filmopnames waren gemaakt, zou naar voren komen dat Ron tijdens het schieten van het beeldmateriaal er zeer gemengde gevoelens over had.
Repercussies naar aanleiding van JAWS
Ron en Rodney Fox, met wie hij samen de opnames gemaakt had, waren ongerust en vreesden dat de film bij het publiek een zeer negatieve reactie over de witte haai zou oproepen. Ze kregen beiden helaas gelijk, want de film creëerde een ongekende angst rondom. Mensen verlieten bang de bioscopen. Ook al verzekerden Ron en Valerie ze dat er nog maar 5 doden te betreuren waren voordat JAWS werd uitgebracht, het mocht niet meer baten, de schade was al gedaan.
Universal Studios waren erg zelf ook erg ontdaan en deden wat ze konden om de schade te beperken. Ze trokken met Ron en Valerie door de Verenigde Staten heen en gaven lezingen om iedereen gerust te stellen, maar het enige wat de mensen zagen was een gigantische moordmachine met scherpe tanden en enge zwarte ogen. De witte haai werd vogelvrij verklaard en zou, nadat er jarenlang intensief op ze gejaagd werd, in aantal zo sterk achteruit gaan dat er van bovenaf moest worden ingegrepen.
Rodney Fox
Rodney Fox was vroeger ook speervisser geweest en werd op 23-jarige leeftijd gedurende een wedstrijd bijna gedood door een witte haai. Het was echte een gruwelijke aanval waardoor hij afschuwelijke verwondingen opliep. Zijn long werd opengereten, al zijn ribben aan de linker kant van zijn lichaam waren gebroken, zijn milt en aorta kwamen bloot te liggen en zijn middenrif en schouderblad waren doorboord. De pezen, vingers en duim van zijn rechterhand werden doorgesneden en hij verloor tijdens de aanval zoveel bloed dat hij bijna overleed. Vandaag de dag zit er nog steeds een stukje tand van de haai in zijn pols. Zijn verwondingen waren zo verschrikkelijk dat hij 426 hechtingen nodig had.
Ook Rodney was niet gerust geweest over de film JAWS. De beide mannen schaamden zich er een beetje voor dat ze mee hadden gewerkt aan een film dat de witte haai in een kwaad daglicht zou zetten. Ook werden ze door andere milieubeschermers scherp veroordeeld voor hun bijdrage aan de film. Het kwam hard aan, vooral omdat Ron, Valerie en Rodney overtuigde milieubeschermers waren en alles deden wat ze konden om haaien te beschermen. Jaren later zou Peter Benchley toegeven dat hij, met de kennis van nu, JAWS nooit zou hebben geschreven, maar ja, daar was het inmiddels veel te laat voor, de schade was al gedaan.
Niet allemaal ach en wee
Toch zorgde de film ook voor een 'positieve' wending wat de witte haai betrof, want men kreeg er ook gelukkig veel meer belangstelling voor. Men begon meer aandacht te besteden aan de witte haai en er werd ook meer onderzoek gedaan om de kennis rondom deze magnifieke wezens te vergroten. Ron en Valerie moesten heel hard werken om het respect weer terug te winnen, wat ze uiteindelijk wel ook wel gelukt is, maar het zou heel wat jaartjes duren. Tot hun succesverhalen behoren; het beschermen van de grijze haai, het beschermen van de koraalriffen langs de kust van Queensland, Australië, het beschermen van de Australische zeehondenpopulatie en hun 39-delige documentaireserie over de Great Barrier Reef. Verder zou Valerie als eerste een maliënkolder, een soort stalen pak, testen op haaien.
Onderscheidingen
Ron en Valerie kregen veel onderscheidingen voor hun werk als milieubeschermers. Om er een paar te noemen:
Ron kreeg in 1962 de Encyclopædia Britannica onderscheiding voor hun documentaire Playing with Sharks. In 1983 werd Valerie, vanwege haar werkzaamheden ter bescherming van het milieu, door ZKH prins Bernhard geridderd in de Orde van de Gouden Ark. Ron werd in 2003 benoemd tot Member of the Order of Australia, voor zijn werk als milieubeschermer en Valerie zou dit ook krijgen in 2010. In 2000 werd Valerie lid gemaakt van de prestigieuze Women Divers Hall of Fame en kreeg ze in 2001 de Centenary Medal en werd ze benoemd tot Australian Achiever of the Year.
