De witpuntrifhaai, Triaenodon obesus, is, in vergelijking met veel andere haaiensoorten, geen grote haai. De haai is voornamelijk een nachtdier en slaapt overdag, liggend op de zandbodem. Anders dan andere haaiensoorten, zoals de stierhaai, de tijgerhaai en de witte haai, de witpuntrifhaai hoeft niet te blijven zwemmen om zichzelf van voldoende zuurstof te voorzien. Het lichaam van de haai is uitermate geschikt voor het leven tussen de koraalriffen en verder makkelijk te herkennen aan de witte uiteinden van de rug- en staartvinnen.

© guryan | Pexels

​In de Hawaïaanse mythologie zijn er verscheidene haaiengoden. De Hawaïanen geloofden heilig dat na de dood van een familielid, het lijk, door het te offeren, in een haai zou veranderen. Het lijk zou dan langzaam veranderen in een haai waarna een Kahuna (een priester of magiër) de familieleden zou vertellen dat de haai bepaalde markeringen had die veel overeenkomsten vertoonden met de kleding van de overledene. De familie geloofde dat de haai voor altijd voor ze zou zorgen, bijvoorbeeld door in hun broodnodige voedsel te voorzien (vis) en hun vijanden te verjagen. Dit werd de Aumakua (loyaal) van de familie genoemd. De Hawaïanen geloofden, omdat de witpuntrifhaai soms jarenlang doorbrengt op een bepaalde plek, ook dat deze haaiensoort hun overleden familieleden waren.

Bouw

De witpuntrifhaai is een slanke haai en wordt hooguit 2,5 meter lang met een gewicht van 20 kilo. De haai heeft een opvallend grijze kleur met donkere vlekken, een brede, maar platte kop, een mond die naar beneden gekeerd is en grote ogen. De huid van een witpuntrifhaai voelt erg ruw aan. Verder ligt de eerste rugvin ver naar achteren, wat goed van pas komt tijdens het jagen, en is de tweede rugvin net ietsjes kleiner dan de eerste.

Een witpuntrifhaai heeft 47-50 boventanden en 44-46 ondertanden. Hun tanden zijn zeer scherp en hebben de vorm van een drietand, (denk hierbij aan de drietand van koning Neptunus), waarbij de twee uiterste tandstukjes kleiner zijn dan de middelste. Ze zijn zeer geschikt om een glibberige prooi mee vast te grijpen. 

Leefgebied 

De witpuntrifhaai is een tropische haai die voornamelijk leeft in gebieden die rijk zijn aan koraalriffen. Heel soms kom je de haai ook tegen in lagunes en diepe afgronden, maar dit is echt uiterst zeldzaam. De haai leeft exclusief in de Grote en Stille oceaan en zwemt het liefst op 8-40 meter diepte, maar ze zijn ook gezien op 330 meter diepte. Dit zijn sociale vissen, al willen ze soms ook op zichzelf zijn, en ze leven graag in groepjes bij elkaar. Overdag vind je ze verstopt in onderwatergrotten en spelonken, liggend op de zandbodem en soms met zovelen tegelijk dat ze bovenop elkaar gestapeld liggen als een stapel brandhout. Als het eenmaal donker is komen ze tevoorschijn om te jagen.

​Sommige witpuntrifhaaien hebben een vaste plek om uit te rusten overdag en waar ze na de jacht weer naar terugkeren. Ze zijn geen grote reizigers, maar echt territoriaal zijn ze ook weer niet. Ze willen soms afstanden afleggen van 3 km. gedurende een jaar, maar keren uiteindelijk altijd weer terug naar dezelfde plek.

Een groep witpuntrifhaaien rusten uit op het rif | © Jemma Craig | Adobe Stock​

Voedsel

De witpuntrifhaai is net een uil. Dat wil zeggen dat ze overdag in ruste zijn en pas 's avonds gaan jagen. De haai is een agressieve baas als het op jagen aankomt. Ze doen dit door groepen te vormen en gezamenlijk op zoek te gaan naar voedsel. Tijdens het zoeken steken ze hun kop in rotsspleten en spelonken totdat ze aas ruiken en vallen ze met zeer veel agressie aan. Ze draaien en duwen met veel agressie totdat ze soms helemaal in de rotsspleet zitten en zodoende de uitgang hebben geblokkeerd en hun prooi hebben gepakt.

​Tijdens de jacht wordt het koraal vaak beschadigd en lopen de haaien bloedende wonden op aan huid en vinnen. Duikers die witpuntrifhaaien hebben zien jagen vertellen dat ze de huid van de haaien langs het koraal konden horen scheuren. Men heeft tevens ontdekt dat een witpuntrifhaai het geluid van een afschietende speer herkent en razendsnel tevoorschijn komt om de vis te pakken. Dit kan heel soms tot bijtwonden bij speervissers leiden, omdat de witpuntrifhaai de speervisser als rivaal ziet.

​Een witpuntrifhaai eet Zeebarbeel, Papegaaivis, Doktersvis, Zeeaal, Trekkervis, Eekhoornvis, octopus, schaaldieren en Damselfish.

Voortplanting

Gedacht wordt dat witpuntrifhaaien gemiddeld 5 jaar oud zijn als ze zich voortplanten, de vrouwtjes witpuntrifhaaien zijn dan ietsjes groter dan de mannetjes. Voorplanting gebeurt gedurende de herfst en wintermaanden, naar gelang deze seizoenen plaatsvinden in hun leefgebied. Een groep van 1-11 mannetjeshaaien, maar soms ook tot wel 100 mannetjeshaaien, zal dan de vrouwtjeshaai voor langere tijd 'stalken' totdat een van de mannetjes het vrouwtje zachtjes bijt in de omgeving van haar kieuwen, het vrouwtje vervolgens bij een borstvin grijpt en met haar paart.

Parende witpuntrifhaaien

Een vrouwtjes witpuntrifhaai is viviparous, wat wil zeggen dat ze via de placenta gevoed worden gedurende de zwangerschap. De vrouwtjeshaai draagt per zwangerschap 1-6 baby's bij zich en een zwangerschap duurt 5 maanden. Bij de geboorte meten de babyhaaien 52-60 cm. Direct na de geboorte zijn de pasgeborenen geheel zelfstandig. Witpuntrifhaaien kunnen gemiddeld 25 jaar oud worden.

Relatie tot de mens

Dit zijn nieuwsgierige vissen die vaak duikers willen benaderen om ze te onderzoeken. Ze vormen in principe geen bedreiging voor mensen, maar zoals hierboven al is vermeld, ze kunnen aanvallen, vooral wanneer er voedsel in het spel is.
Het vlees van de witpuntrifhaai is gelukkig giftig voor de menselijke consumptie, maar helaas heeft dit deze haaien niet echt geholpen. De toenemende sport- en beroepsvisserij vormen een ernstige bedreiging voor deze haaien, voornamelijk vanwege hun langzame voortplanting en kleine nesten.