Walvishaai

Wie voor het eerst het woordje walvishaai, Rhinodon typus, ziet of hoort, denkt vast dat het hier om een prehistorisch monster van ontzagwekkende proporties gaat. Wees echter niet bang, hij is wel een reus, maar in tegenstelling tot sommige haaisoorten heb je van deze aardige Goliath niets te vrezen. Hij brengt zijn dagen voornamelijk zwemmend en dinerend door en eet voornamelijk zijn lievelingsgerecht, plankton. Dit zuigt hij met veel water, (6000 ltr. per uur) naar binnen waarna hij het water weer wegzuivert via de kieuwen. Soms lust hij ook wel een visje en eet hij visseneitjes.

Uiterlijk

Dit is een joekel van een haai, dat moet gezegd worden en hij doet zijn naam zeker eer aan wat dat betreft. Met zijn maar liefst 18 (!) meter is dit het grootste vis die onze planeet kent en in tegenstelling tot zijn naam is hij absoluut geen walvis. Overigens, de walvishaai kan zelfs nog langer worden, maar het is dan ook niet voor niets een walvishaai. De langst gemeten walvishaai tot nu toe mat 18,8 meter.

Zijn gewicht evenaart zijn lengte en komt in de buurt van de 20 ton. Indrukwekkend, niet waar? Echter, zoals ik al eerder zei, hij is net een mak schaapje.

SimilanDiveCenter-greatwhaleshark

This file is licensed under the Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International license. © Abe Khao LakT

Qua uiterlijk is de walvishaai, Rhincodon typus, een knappe verschijning, werkelijk een blikvanger. Met zijn donkere huid en kenmerkende witte tot lichtgele vlekken is hij overal herkenbaar. Net als veel andere vissoorten heeft hij een eigen unieke vingerafdruk in de vorm van een vlekkenpatroon dat te vinden is rondom zijn vijf kieuwen, aan de beide zijden van zijn hoofd. Je blijft je verbazen over de walvishaai, want ondanks zijn enorme afmetingen is zijn bottenstelsel volledig van kraakbeen gemaakt. Dit heeft hij trouwens overeen met alle haaiensoorten en pijlstaartroggen.

Zijn mond is ook flink, wel 2 meter breed. Hij gebruikt deze om zoveel mogelijk plankton te vangen die hij met veel water naar binnen zuigt. Het overtollig water filtert hij vervolgens via zijn kieuwen weer naar buiten. Je kunt het je haast niet voorstellen, maar de walvishaai heeft maar liefst 300 rijen minuscule tandjes, 3000 in totaal. Je zou maar naar de tandarts moeten met zo’n gebit!

Leeftijd

Als je het over bejaard praat, de walvishaai gaat nog veel verder dan bejaard, hij wordt bijna antiek. Geloof het of niet, maar hij kan tussen de 100 en 150 jaar oud worden! Dat betekent dat de al op leeftijd zijnde walvishaaien hun portie geschiedenis inmiddels ruim hebben meegemaakt, al hebben ze de veranderingen niet zelf ondervonden.

Voortplanting

Ondanks de hoge leeftijd die de walvishaai kan bereiken is het pas met 30 jaar geslachtsrijp. De vrouwtjes kunnen tot 300 embryo's bij zich dragen, maar, en dit is echt heel bijzonder, de baby walvissen rijpen in het ei in de baarmoeder en komen pas vlak voor hun geboorte eruit. Bij de geboorte zijn ze al flink, tussen de 50 en 60 centimeter lang. Hoeveel baby's ze uiteindelijk krijgen is niet bekend.

Leefgebied

De walvishaai reist veel en vaak, wat dat betreft zijn het echte wereldreizigers. Je komt ze daarom echt overal tegen. Het is gelukkig mogelijk om met dit magnifieke schepsel te snorkelen Er worden diverse excursies georganiseerd voor geïnteresseerde. Vind je het leuk om met deze prachtige reus te zwemmen? Het zal hoe dan ook een indrukwekkende ervaring zijn die je je levenslang niet meer zult vergeten.

Aquaria

Wist je dat het ook mogelijk is om een walvishaai in een aquarium te zien? Het heeft natuurlijk nooit de voorkeur om een haai in gevangenschap te houden, maar toch gebeurt het wel en daarom willen wij daar ook wat aandacht aan besteden.

In 1934 leefde de eerste walvishaai dat ooit in gevangenschap werd gehouden in een met netten afgezette ruimte in Izu, Japan. De walvishaai werd toen vier maanden lang vastgehouden en toen na een aantal maanden weer vrij gelaten. De eerste poging om een walvishaai in een aquarium te houden vond plaats in 1980, weer in Japan, in de Okinawa Churaumi Aquarium.

Sommigen exemplaren overleefden de gevangenschap niet, voornamelijk omdat de aquariums gewoon veel te klein waren voor zo'n enorme vis, (China). Het spreekt voor zich dat een walvishaai een groter oppervlakte nodig heeft om in te leven dan bijvoorbeeld een kleine haai. Vanaf 1980 kwamen er meerdere aquariums bij in Azië waar je walvishaaien in gevangenschap kon bewonderen: Dubai, India, China, Japan, Zuid-Korea en Taiwan. De walvishaai in Dubai werd gewond aangetroffen in ondiep water en meegenomen om te rehabiliteren. Na een korte periode weer hij vrijgelaten.

Tegenwoordig is het ook mogelijk om walvishaaien in aquariums te bewonderen, zoals het Georgia Aquarium in Atlanta, de Verenigde Staten. Daar worden 2 mannetjes en 2 vrouwtjes in gevangenschap gehouden; de vrouwtjes heten Alice en Trixie, en de mannetjes heten Taroko en Yushan.

Uitsterving haaien - bedreigd